Dodatek mieszkaniowy

Dodatek mieszkaniowy jest częściową pomocą w opłatach za mieszkanie dla osób o niskich dochodach.
Jeśli nie posiadamy prawa do emerytury lub renty z wypłacanej przez ZUS, to samego dodatku ZUS nam nie wypłaci.
Świadczenie to jest uzależnione od 3 kryteriów: tytułu prawnego do lokalu, kryterium dochodowego i powierzchni mieszkania.

Tytuł prawny
O dodatek mogą się ubiegać osoby:

wynajmujące mieszkanie,
posiadające mieszkanie spółdzielcze (własnościowe albo lokatorskie),
właściciele mieszkania lub budynku,
zajmujesz lokal mieszkalny bez tytułu prawnego i oczekujący na przysługujący lokal zamienny albo socjalny.

Kryterium dochodowe:
W przypadku osób mieszkających samotnie - średni dochód na miesiąc musi być niższy niż 175% najniższej emerytury. W przypadku kilku osób zamieszkujących lokal - dochód na 1 osobę w domu musi być niższy niż 125% najniższej emerytury (od 1 marca 2014 r. najniższa emerytura (brutto) wynosi 844,45 zł. Tak więc, aby móc otrzymać dodatek mieszkaniowy, osoba mieszkająca samotnie musi obecnie mieć średni dochód poniżej 1477, 79 zł, a rodzina 1055,56 zł na osobę.

Jeżeli dochód jest trochę wyższy, nie zamyka to możliwości otrzymania dodatku - jeśli kwota nadwyżki nie przekracza wysokości dodatku, dodatek będzie przysługiwał, ale będzie on obniżony o kwotę różnicy między dochodem a dodatkiem.

Dochód jest wyliczany z 3 ostatnich miesięcy przypadających przed złożeniem wniosku.

W przypadku dodatku mieszkaniowego za dochód uważa się wszelkie przychody po odliczeniu:

kosztów ich uzyskania
składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe
składek na ubezpieczenie chorobowe, określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych.
oznacza to, że np. składka na ubezpieczenie zdrowotne i podatek są wliczane do dochodu.

Jakich dochodów nie wlicza się:

świadczeń pomocy materialnej dla uczniów,
dodatków dla sierot zupełnych,
jednorazowych zapomóg z tytułu urodzenia się dziecka,
dodatku z tytułu urodzenia dziecka,
pomocy w zakresie dożywiania,
zasiłków pielęgnacyjnych i dodatków pielęgnacyjnych,
zasiłków okresowych z pomocy społecznej,
jednorazowych świadczeń pieniężnych i świadczeń w naturze z pomocy społecznej,
dodatku mieszkaniowego,
dodatku energetycznego,
dochód z gospodarstwa rolnego,
dochód z prowadzenia gospodarstwa rolnego ustala się na podstawie powierzchni gruntów (w hektarach przeliczeniowych) i przeciętnego dochodu z 1 hektara przeliczeniowego ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Kryterium powierzchniowe:
To kryterium odnosi się do powierzchni lokalu w zależności od ilości zamieszkujących osób. Przepisy określają tzw. normatywną powierzchnię mieszkania, ale dopuszczają też możliwość przekroczenia tej powierzchni, ale nie więcej niż:

o 30%,
o 50% pod warunkiem, że powierzchnia pokoi i kuchni w powierzchni całego lokalu nie przekracza 60% (to oznacza stosunkowo bardzo duże przedpokoje, czy łazienkę).

Poniższa tabela pokazuje kryteria powierzchniowe wraz z dopuszczalnymi przekroczeniami:

Liczba osób w gospodarstwie domowym	Normatywna powierzchnia mieszkania	Zwiększona powierzchnia nie przekraczająca 30% powierzchni normatywnej	Zwiększona powierzchnia nie przekraczająca 50% powierzchni normatywnej (gdy udział powierzchni pokoi i kuchni nie przekracza 60% powierzchni użytkowej lokalu)
1	35 m2	45,50 m2	52,50 m2
2	40 m2	52 m2	60 m2
3	45 m2	58,50 m2	67,50 m2
4	55 m2	71,50 m2	82,50 m2
5	65 m2	84,50 m2	97,50 m2
6	70 m2	91 m2	105 m2

Na każdą następną osobę dopuszczalna powierzchnia zwiększa się o 5 metrów kwadratowych.

Jeżeli w lokalu mieszka osoba niepełnosprawna dopuszczalna powierzchnia zwiększa się o 15 metrów kwadratowych, pod warunkiem, że osoba ta w orzeczeniu o niepełnosprawności ma zapis o konieczności zamieszkiwania w oddzielnym pokoju.

Jakie wydatki są uwzględniane przy obliczaniu dodatku mieszkaniowego?
Wysokość dodatku mieszkaniowego jest uzależniona od wysokości wydatków ponoszonych na utrzymanie mieszkania oraz od dochodów i liczby osób w gospodarstwie domowym.

W zależności od typu mieszkania brane są pod uwagę przykładowe wydatki:

czynsz albo inne opłaty za używanie lokalu (mieszkania komunalne, wynajmowane),
opłaty związane z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na lokale (mieszkania spółdzielcze),
zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną, fundusz remontowy (mieszkania własnościowe),
odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego (dla zajmujących lokal bez tytułu prawnego i oczekujących na dostarczenie przysługującego im lokalu zamiennego lub socjalnego)
opłaty za energię cieplną, wodę, odbiór nieczystości stałych i płynnych i inne opłaty za używanie lokalu mieszkalnego.

Nie uwzględnia się następujących wydatków: ubezpieczeń, podatku od nieruchomości, opłat za wieczyste użytkowanie gruntów, opłat za gaz przewodowy, energię elektryczną, dostarczane do lokalu mieszkalnego (domu jednorodzinnego) na cele bytowe.

Uwaga! Jeżeli osoba ubiegająca się o dodatek mieszkaniowy zamieszkuje w lokalu mieszkalnym lub domu niewchodzącym w skład mieszkaniowego zasobu gminy (np. wynajmuje mieszkanie od osoby prywatnej, mieszka w lokalu spółdzielczym itp.) do wydatków przyjmowanych dla celów obliczenia dodatku mieszkaniowego zalicza się taką wysokość opłat jakie obowiązywałby dla danego lokalu, gdyby lokal ten wchodził w skład zasobu mieszkaniowego gminy.

Jaka jest procedura ubiegania się o dodatek mieszkaniowy?

Dodatek mieszkaniowy jest przyznawany przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta w formie decyzji. Osoba zainteresowana w celu otrzymania dodatku musi najpierw złożyć wniosek w tej sprawie na odpowiednim formularzu dostępnym w urzędzie (lub na stronie internetowej danej gminy). Formularz zawiera m.in. dane dotyczące kryteriów: tytułu prawnego do lokalu, powierzchni lokalu i osiąganych dochodów.
Wniosek zostaje rozpatrzony w formie decyzji, jeśli się z nią zgadzamy możemy złożyć odwołanie, zgodnie z pouczeniem zawartym w decyzji.

Wywiad środowiskowy
Polega na tym, że upoważniony pracownik urzędu przychodzi do mieszkania, sprawdza warunki mieszkaniowe, może dopytać o posiadany majątek, oszczędności. Odmowa udzielenia takich informacji, może być podstawą do odmowy przyznania dodatku mieszkaniowego. Ponadto, dodatku nie otrzymamy, gdy w wyniku wywiadu okaże się, że majątek jest dużo większy, niż wskazuje na to deklaracja o dochodach, albo że w gospodarstwie domowym faktycznie mieszka inna ilość osób, niż podana w deklaracji.

Jak jest wypłacany dodatek?
Dodatek jest wypłacany na konto osoby lub firmy zarządzającej budynkiem, do 10 dnia każdego miesiąca. Osoba, której przyznano dodatek ma obowiązek uiszczać różnicę pomiędzy wysokością opłat a przyznanym dodatkiem.
Jedynie właściciele domów jednorodzinnych mogą uzyskać dodatek mieszkaniowy do rąk własnych.

Dodatek jest przyznawany na 6 miesięcy, licząc od miesiąca następującego po dniu, w którym został złożony wniosek.
Jeśli osoba, której przyznano dodatek nie opłaca na bieżąco należności za lokal, to wypłata dodatku jest wstrzymywana do czasu pokrycia zaległości.
Decyzja o przyznaniu dodatku wygasa, jeżeli zaległości nie zostaną pokryte w ciągu 3 miesięcy od dnia wydania decyzji o wstrzymaniu wypłaty dodatku. Jeśli zaległości zostały uregulowane w terminie, wypłaca się dodatek, za okres, w którym wypłata była wstrzymana. Jeśli zaległości nie zostały uregulowane, a decyzja o przyznaniu dodatku wygasła, o ponowne przyznanie dodatku można wystąpić dopiero po uregulowaniu zaległości.

Uwaga! Zadłużenie z tytułu opłat nie jest podstawą odmowy przyznania dodatku, ale powstanie zaległości podczas otrzymywania dodatku jest podstawą do wstrzymania świadczenia.

Podstawa prawna:
Ustawa o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U.2013.966 j.t)
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie dodatków mieszkaniowych (Dz.U.2001.156.1817 z późn. zm)